Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.
Beide kanten vorige revisieVorige revisieVolgende revisie | Vorige revisie | ||
weinrebendejoodseoverlevering [2013/01/14 14:48] – [4.4. Het Woord en deze tijd] josquak | weinrebendejoodseoverlevering [2015/04/30 19:40] (huidige) – [2.3. De Talmoed] josquak | ||
---|---|---|---|
Regel 10: | Regel 10: | ||
Het eerste boek dat hij aan de hand daarvan schreef, was zijn hoofdwerk [[http:// | Het eerste boek dat hij aan de hand daarvan schreef, was zijn hoofdwerk [[http:// | ||
- | Dit boek gaat voornamelijk over de //Thorah//, de kern van de Hebreeuwse Bijbel. Deze //Thorah// is volgens de joden door [[isgoddood|God]] aan Mozes op de berg Sinaï geopenbaard. | + | Dit boek gaat voornamelijk over de [[dethorah|Thorah]], de kern van de Hebreeuwse Bijbel. Deze //Thorah// is volgens de joden door [[isgoddood|God]] aan Mozes op de berg Sinaï geopenbaard. |
Naast deze // | Naast deze // | ||
Regel 130: | Regel 130: | ||
In de volgende afbeelding zie je een bladzijde uit zo’n Talmoedboek. In het midden staat de eigenlijke //Talmoed// en daaromheen zie je de commentaren: | In de volgende afbeelding zie je een bladzijde uit zo’n Talmoedboek. In het midden staat de eigenlijke //Talmoed// en daaromheen zie je de commentaren: | ||
- | {{ http:// | + | {{ bladzijdeuitdetalmoed.jpg?570 = |Bladzijde uit de Talmoed }} |
Regel 166: | Regel 166: | ||
Als alternatief voor deze filosofie ontwikkelden zij de leer van de Levensboom, die we later nog zullen bespreken. | Als alternatief voor deze filosofie ontwikkelden zij de leer van de Levensboom, die we later nog zullen bespreken. | ||
- | Laenen ziet een overeenkomsten tussen deze leer en de “emanatieleer” van het [[http:// | + | Laenen ziet overeenkomsten tussen deze leer en de “emanatieleer” van het [[http:// |
De neoplatonisten geloofden dat God stapsgewijs “emaneert”, | De neoplatonisten geloofden dat God stapsgewijs “emaneert”, | ||
Regel 218: | Regel 218: | ||
====3.2. De joodse Kabbala==== | ====3.2. De joodse Kabbala==== | ||
- | “Kabbala” komt van het Hebreeuwse woord //qabal// dat zowel ‘ontvangen’ als ‘overleveren’ betekent. De //Kabbala// is dus iets wat van generatie op generatie is overgedragen. | + | “Kabbala” komt van het Hebreeuwse woord //qabàl// dat zowel ‘ontvangen’ als ‘overleveren’ betekent. De //Kabbala// is dus iets wat van generatie op generatie is overgedragen. |
Hetzelfde schreef ik eerder over het gedachtegoed waaruit de //Talmoed// en de andere rabbijnse geschriften ontstonden. Volgens de joden maken de kabbalistische geschriften net als de rabbijnse geschriften deel uit van de Joodse Overlevering die bij Mozes begon: | Hetzelfde schreef ik eerder over het gedachtegoed waaruit de //Talmoed// en de andere rabbijnse geschriften ontstonden. Volgens de joden maken de kabbalistische geschriften net als de rabbijnse geschriften deel uit van de Joodse Overlevering die bij Mozes begon: | ||
Regel 226: | Regel 226: | ||
- | ====3.3. De Merkawah-mystiek==== | + | ====3.3. De Mèrkavah-mystiek==== |
- | Volgens Laenen vindt men in de 2e eeuw de eerste bewijzen van het bestaan van een joodse mystiek. Laenen noemt dit de //Merkawah// | + | Volgens Laenen vindt men in de 2e eeuw de eerste bewijzen van het bestaan van een joodse mystiek. Laenen noemt dit de //Mèrkavah// |
- | De //merkawah// is de troonwagen van God die in een [[http:// | + | De //mèrkavah// is de troonwagen van God die in een [[http:// |
- | //Merkawah//-mystici maakten een ‘// | + | //Mèrkavah//-mystici maakten een ‘// |
De moeilijkste overgang was die van het zesde naar het zevende paleis. Daar moest de mysticus tonen dat hij ‘//marmer van water//’ kan onderscheiden.((Laenen, | De moeilijkste overgang was die van het zesde naar het zevende paleis. Daar moest de mysticus tonen dat hij ‘//marmer van water//’ kan onderscheiden.((Laenen, | ||
Regel 238: | Regel 238: | ||
‘// | ‘// | ||
- | Water staat volgens Weinreb voor het tijdsverloop.((De Hebreeuwse woordjes voor “water” en “dag” zijn namelijk verwant aan elkaar. Dit zijn respectievelijk //majiem// en //jōm//.)) Bij God geldt dat tijdsverloop niet meer. Als je op die manier naar Gods wereld blijft kijken, klopt er niets meer van. | + | Water staat volgens Weinreb voor het tijdsverloop.((De Hebreeuwse woordjes voor “water” en “dag” zijn namelijk verwant aan elkaar. Dit zijn respectievelijk //majīm// en //jom//.)) Bij God geldt dat tijdsverloop niet meer. Als je op die manier naar Gods wereld blijft kijken, klopt er niets meer van. |
Omdat de //Thorah// “Gods Woord” is, geldt dit principe ook daar. Daarom is er volgens de Joodse Overlevering ‘//geen vroeger of later//’ in de //Thorah//. Als je de gebeurtenissen uit de Bijbel historiseert, | Omdat de //Thorah// “Gods Woord” is, geldt dit principe ook daar. Daarom is er volgens de Joodse Overlevering ‘//geen vroeger of later//’ in de //Thorah//. Als je de gebeurtenissen uit de Bijbel historiseert, | ||
- | Omdat deze en andere mystieke passages in de rabbijnse traditie voorkomen, denken veel onderzoekers dat de //Merkawah//-mystiek in het rabbijnse jodendom tot ontwikkeling is gekomen.((Laenen, | + | Omdat deze en andere mystieke passages in de rabbijnse traditie voorkomen, denken veel onderzoekers dat de //Mèrkavah//-mystiek in het rabbijnse jodendom tot ontwikkeling is gekomen.((Laenen, |
- | Dat komt overeen met dat wat orthodoxe joden geloven. Zij noemen zelfs de namen van een aantal rabbi’s die over de //Merkawah//-mystiek geschreven hebben.((Epstein, | + | Dat komt overeen met dat wat orthodoxe joden geloven. Zij noemen zelfs de namen van een aantal rabbi’s die over de //Mèrkavah//-mystiek geschreven hebben.((Epstein, |
Deze rabbi’s zijn ook in de rabbijnse traditie belangrijk. | Deze rabbi’s zijn ook in de rabbijnse traditie belangrijk. | ||
Regel 254: | Regel 254: | ||
====3.4. De klassieke Kabbala==== | ====3.4. De klassieke Kabbala==== | ||
- | Laenen noemt de //Merkawah//-mystiek nog geen “Kabbala”. Die is volgens hem ontstaan in de tijd dat de filosofie het jodendom overheerste. | + | Laenen noemt de //Mèrkavah//-mystiek nog geen “Kabbala”. Die is volgens hem ontstaan in de tijd dat de filosofie het jodendom overheerste. |
In de 12e eeuw, in de Provence vindt men volgens Laenen de eerste kabbalisten. Van daaruit komt zij in Catalonië terecht, om vervolgens de rest van Spanje te bereiken. Buiten deze lijn om waren er echter ook kabbalisten te vinden in Castilië en in het Duitse Rijnland.((Laenen, | In de 12e eeuw, in de Provence vindt men volgens Laenen de eerste kabbalisten. Van daaruit komt zij in Catalonië terecht, om vervolgens de rest van Spanje te bereiken. Buiten deze lijn om waren er echter ook kabbalisten te vinden in Castilië en in het Duitse Rijnland.((Laenen, | ||
Regel 260: | Regel 260: | ||
De meeste van die stromingen kwamen samen in de //Zohar//, een mystiek commentaar op de //Thorah// uit de 14e eeuw, dat later door de joden op gelijke hoogte met de //Talmoed// geplaatst werd.((Laenen, | De meeste van die stromingen kwamen samen in de //Zohar//, een mystiek commentaar op de //Thorah// uit de 14e eeuw, dat later door de joden op gelijke hoogte met de //Talmoed// geplaatst werd.((Laenen, | ||
- | Volgens Laenen is het wetenschappelijk nog niet duidelijk hoe deze “klassieke Kabbala” zich verhoudt tot de //Merkawah// | + | Volgens Laenen is het wetenschappelijk nog niet duidelijk hoe deze “klassieke Kabbala” zich verhoudt tot de //Mèrkavah// |
De klassieke //Kabbala// heeft veel elementen van deze vroege joodse mystiek opgenomen, maar er andere aan toegevoegd. De belangrijkste toevoeging is wellicht de leer van de Levensboom. | De klassieke //Kabbala// heeft veel elementen van deze vroege joodse mystiek opgenomen, maar er andere aan toegevoegd. De belangrijkste toevoeging is wellicht de leer van de Levensboom. | ||
- | Voor de orthodoxe joden maakt de “klassieke Kabbala” echter evenzeer deel uit van de Joodse Overlevering als de //Merkawah//-mystiek. | + | Voor de orthodoxe joden maakt de “klassieke Kabbala” echter evenzeer deel uit van de Joodse Overlevering als de //Mèrkavah//-mystiek. |
Mozes de León, die wetenschappers als de schrijver van de //Zohar// beschouwen, heeft dit schrijverschap zelf altijd ontkend. Volgens hem was de talmoedist Simon bar Jochai de schrijver en heeft hij diens boek alleen maar overgeschreven.((Laenen, | Mozes de León, die wetenschappers als de schrijver van de //Zohar// beschouwen, heeft dit schrijverschap zelf altijd ontkend. Volgens hem was de talmoedist Simon bar Jochai de schrijver en heeft hij diens boek alleen maar overgeschreven.((Laenen, | ||
Regel 278: | Regel 278: | ||
Als Hij afdaalt naar onze wereld, wordt Hij “Het Niets” genoemd.((Weinreb, | Als Hij afdaalt naar onze wereld, wordt Hij “Het Niets” genoemd.((Weinreb, | ||
- | Daarna vind je elf cirkels, waarvan er tien genummerd zijn. Dit zijn de //sefiroth//. //Sefiroth// is het meervoud van //sefirah//. Dit Hebreeuwse woord is verwant met het woordje //sefer//, wat ‘getal’ betekent. De //sefiroth// zijn dus ‘getallen’. Via deze ‘getallen’ daalt God af naar onze wereld. | + | Daarna vind je elf cirkels, waarvan er tien genummerd zijn. Dit zijn de //səfiroth//. //Səfiroth// is het meervoud van //səfirah//. Dit Hebreeuwse woord is verwant met het woordje //sefèr//, wat ‘getal’ betekent. De //səfiroth// zijn dus ‘getallen’. Via deze ‘getallen’ daalt God af naar onze wereld. |
- | Deze //sefiroth// staan in drie kolommen. Boven de rechterkolom staat een “m” en boven de linkerkolom een “v”. “M” staat voor “mannelijk” en “v” voor “vrouwelijk”. Bij de centrale kolom staat niets. Daar zijn “mannelijk” en “vrouwelijk” nog niet gescheiden. | + | Deze //səfiroth// staan in drie kolommen. Boven de rechterkolom staat een “m” en boven de linkerkolom een “v”. “M” staat voor “mannelijk” en “v” voor “vrouwelijk”. Bij de centrale kolom staat niets. Daar zijn “mannelijk” en “vrouwelijk” nog niet gescheiden. |
Als God afdaalt, beweegt Hij zich door vier werelden, vier werkelijkheden: | Als God afdaalt, beweegt Hij zich door vier werelden, vier werkelijkheden: | ||
- De wereld bij Hemzelf. | - De wereld bij Hemzelf. | ||
- | - De wereld van [[http:// | + | - De wereld van [[http:// |
- | - De wereld van [[http:// | + | - De wereld van [[http:// |
- | - De wereld van [[http:// | + | - De wereld van [[http:// |
In de //eerste// wereld is er nog geen sprake van een schepping. | In de //eerste// wereld is er nog geen sprake van een schepping. | ||
- | De //tweede// wereld is de wereld van het “begin” van de schepping. Het Hebreeuwse woord voor “begin” is //resjiet//, dat ook ‘eerste’, | + | De //tweede// wereld is de wereld van het “begin” van de schepping. Het Hebreeuwse woord voor “begin” is //resjīt//, dat ook ‘eerste’, |
- | De //derde// wereld is de wereld van de zes “dagen”, | + | De //derde// wereld is de wereld van de zes “dagen”, |
De //vierde// wereld is de wereld van de zevende “dag”, de “dag” dat God alles klaar heeft. Die “dag” is nog steeds niet geëindigd. | De //vierde// wereld is de wereld van de zevende “dag”, de “dag” dat God alles klaar heeft. Die “dag” is nog steeds niet geëindigd. | ||
Regel 303: | Regel 303: | ||
God daalt af tot in de buitenste wereld. En de mens daalt met Hem af. | God daalt af tot in de buitenste wereld. En de mens daalt met Hem af. | ||
- | Die mens was er al in de eerste wereld. Daar was hij een zuivere afspiegeling van God zelf. Aan het einde van de zesde scheppingsdag gebeurt dat wat de Bijbel [[http:// | + | Die mens was er al in de eerste wereld. Daar was hij een zuivere afspiegeling van God zelf. Aan het einde van de zesde scheppingsdag gebeurt dat wat de Bijbel [[http:// |
Het gaat er nu om de breuk te helen. Ieder die de //Thorah// verricht, verleent hier een bijdrage aan.((Laenen, | Het gaat er nu om de breuk te helen. Ieder die de //Thorah// verricht, verleent hier een bijdrage aan.((Laenen, | ||
Regel 377: | Regel 377: | ||
In deze tijd van verval werd alles namaak. De ‘// | In deze tijd van verval werd alles namaak. De ‘// | ||
- | In dit opzicht zie ik Friedrich Weinreb als een late volgeling | + | In dit opzicht zie ik Friedrich Weinreb als een late opvolger |
In een [[http:// | In een [[http:// | ||
Regel 408: | Regel 408: | ||
Die taal is de taal van de Bijbel. | Die taal is de taal van de Bijbel. | ||
- | Weinreb gebruikt hier het Bijbelse beeld van de [[weinrebenwaarheid# | + | Weinreb gebruikt hier het Bijbelse beeld van de [[weinrebenwaarheid# |
Regel 478: | Regel 478: | ||
* [[weinrebenhetnieuwetestament|Weinreb en het Nieuwe Testament]] | * [[weinrebenhetnieuwetestament|Weinreb en het Nieuwe Testament]] | ||
* [[weinrebenwaarheid|Weinreb en waarheid]] | * [[weinrebenwaarheid|Weinreb en waarheid]] | ||
- | |||
- | |||