| Beide kanten vorige revisieVorige revisieVolgende revisie | Vorige revisie |
| bestaatwaarheid [2012/11/27 08:59] – [1. De waarheidsvraag] josquak | bestaatwaarheid [2018/02/07 23:29] (huidige) – pvkadmin |
|---|
| =====1. De waarheidsvraag==== | =====1. De waarheidsvraag==== |
| |
| De //waarheidsvraag// is volgens mij de belangrijkste van alle vragen. | De //waarheidsvraag// is volgens mij de belangrijkste van alle vragen. |
| |
| Als //waarheid// niet bestaat, verandert alles wat ik beweer automatisch in een vraagteken. Ik kan dan zelfs geen serieuze reden meer bedenken om verder te schrijven. Hooguit zou ik kunnen proberen je aandacht vast te houden door leuke of spannende dingen te schrijven. Te schrijven voor de “fun”. “Fun” zolang het duurt, want alles is drijfzand. | Als //waarheid// niet bestaat, verandert alles wat ik beweer automatisch in een vraagteken. Ik kan dan zelfs geen serieuze reden meer bedenken om verder te schrijven. Hooguit zou ik kunnen proberen je aandacht vast te houden door leuke of spannende dingen te schrijven. Te schrijven voor de “fun”. “Fun” zolang het duurt, want alles is drijfzand. |
| Als //waarheid// niet bestaat, is alles wat ik doe, zeg of denk zinloos. Het leidt namelijk nergens meer toe. | Als //waarheid// niet bestaat, is alles wat ik doe, zeg of denk zinloos. Het leidt namelijk nergens meer toe. |
| |
| Als //waarheid// niet bestaat, kan ik nergens meer op vertrouwen en moet ik proberen in mijn eentje mijn hoofd boven water te houden. | Als //waarheid// niet bestaat, kan ik nergens meer op vertrouwen en moet ik het in mijn eentje zien te redden in een moeras van leugens. |
| |
| {{ http://image.clipdealer.com/1219417/previews/7--1219417-Question%20Marks.jpg?750 = |vraagtekens }} | {{ http://image.clipdealer.com/1219417/previews/7--1219417-Question%20Marks.jpg?750 = |vraagtekens }} |
| |
| Als //waarheid// wel bestaat, zijn alle andere vragen er nog steeds. Dan weet ik nog steeds niet of [[isgoddood|God wel of niet dood is]], of [[verdwijnenonzeinstituties|onze instituties wel of niet verdwijnen]], of [[ishetafgelopenmetdeman|het wel of niet afgelopen is met de man]]. | Als //waarheid// wel bestaat, zijn alle andere vragen er nog steeds. Dan weet ik nog steeds niet of [[isgoddood|God wel of niet dood is]], of [[verdwijnenonzeinstituties|onze instituties wel of niet verdwijnen]], of [[ishetafgelopenmetdeman|het wel of niet afgelopen is met de man]]. Maar dan is er wel een basis om op een zinnige manier met deze vragen bezig te zijn. Het antwoord doet er dan namelijk toe. |
| | |
| Maar dan is er wel een basis om op een zinnige manier met deze vragen bezig te zijn. Het antwoord doet er dan namelijk toe. | |
| |
| //Waarheid// is een fundament. //Waarheid// geeft mij een grond onder mijn voeten. //Waarheid// geeft mij de mogelijkheid iets zinnigs tegen je te zeggen. | //Waarheid// is een fundament. //Waarheid// geeft mij een grond onder mijn voeten. //Waarheid// geeft mij de mogelijkheid iets zinnigs tegen je te zeggen. |
| De waarheidsvraag is dus een dringende vraag. | De waarheidsvraag is dus een dringende vraag. |
| |
| Op zo’n vraag kan ik natuurlijk geen gemakkelijk antwoord geven. Dat ga ik hier dan ook niet doen. Integendeel, ik wil dat je over deze vraag serieus gaat nadenken. Net als over de vraag of er wel of niet een God is, of onze instituties wel of niet verdwijnen, of het wel of niet afgelopen is met de man. | Op zo’n vraag kan ik natuurlijk geen gemakkelijk antwoord geven. Dat ga ik hier dan ook niet doen. Integendeel, ik zal deze vraag tot het einde toe laten staan. Net als de vraag of er wel of niet een God is, of onze instituties wel of niet verdwijnen, of het wel of niet afgelopen is met de man. |
| |
| Ik wil dat je weet wat het betekent als er geen //waarheid// bestaat, als God dood is, als er geen instituties meer zijn, als de man verleden tijd is. En ik wil ook dat je weet wat het betekent als dat niet zo is. Daarvoor heb ik de [[deviervragen|vier vragen]] geschreven. | Ik wil laten zien wat het betekent als er geen //waarheid// bestaat, als God dood is, als er geen instituties meer zijn, als de man verleden tijd is. En ik wil ook laten zien wat het betekent als dat niet zo is. Daarvoor heb ik de [[deviervragen|vier vragen]] geschreven. |
| |
| |
| =====2. Waarheid en het woord===== | =====2. Waarheid en het woord===== |
| |
| Onze voorouders geloofden vast dat //waarheid// bestaat. Dat merk je al als je de wortels van het woordje //waarheid// gaat bekijken. | Onze voorouders geloofden vast dat //waarheid// bestaat. Dat merk je al als je de wortels van het woordje //waarheid// gaat bekijken. Volgens het [[http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/waar2|Etymologisch woordenboek van het Nederlands]] van M. Philippa en anderen, schreven zij //waarheid// als //wārheit//. //Wārheit// is afgeleid van //wār//, dat ‘waar, juist, oprecht, betrouwbaar’ betekent. |
| | |
| Volgens het [[http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/waar2|Etymologisch woordenboek van het Nederlands]] van M. Philippa en anderen, schreven zij //waarheid// als //wārheit//. //Wārheit// is afgeleid van //wār//, dat ‘waar, juist, oprecht, betrouwbaar’ betekent. | |
| |
| //Waarheid// was voor onze voorouders dus iets waarvan je op aan kon. Natuurlijk konden ook zij elkaar bedriegen, maar dan wisten ze dat ook. Dat ze zoiets “bedrog” noemden, bewijst alleen maar dat ze in //waarheid// geloofden. | //Waarheid// was voor onze voorouders dus iets waarvan je op aan kon. Natuurlijk konden ook zij elkaar bedriegen, maar dan wisten ze dat ook. Dat ze zoiets “bedrog” noemden, bewijst alleen maar dat ze in //waarheid// geloofden. |
| |
| //Waarheid// had voor hen niet alleen maar te maken met wat ze dachten of zeiden en wat anderen daarvan dachten en zeiden. //Waarheid// was voor hen niet alleen iets dat “in je hoofd” zat. | //Waarheid// had voor hen niet alleen maar te maken met wat ze dachten of zeiden en wat anderen daarvan dachten en zeiden. //Waarheid// was voor hen niet alleen iets dat “in je hoofd” zat. //Waarheid// was voor hen iets wat écht bestond. |
| | |
| //Waarheid// was voor hen iets wat écht bestond. | |
| |
| Kijk maar eens naar het oude Latijn. Dat gebruikt voor //waarheid// het woordje //vērus//. Volgens de //Pocket Latin Dictionary// van Langenscheidt betekent //vērus// niet alleen ‘waar, juist, echt’, maar ook ‘werkelijk, feitelijk, gegrond’. | Kijk maar eens naar het oude Latijn. Dat gebruikt voor //waarheid// het woordje //vērus//. Volgens de //Pocket Latin Dictionary// van Langenscheidt betekent //vērus// niet alleen ‘waar, juist, echt’, maar ook ‘werkelijk, feitelijk, gegrond’. |
| //Waarheid// is //waarheid// omdat ze een feit is en een feit kun je niet ontkennen. | //Waarheid// is //waarheid// omdat ze een feit is en een feit kun je niet ontkennen. |
| |
| Daarbij was //waarheid// een gemeenschapsgebeuren. | Daarbij was //waarheid// een gemeenschapsgebeuren. Dat merk je als je woorden gaat bekijken die verwant zijn met het woordje //wār//, namelijk //wāre//, //wāra// en //vārar//.((De Vries, J. (1971), [[http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/waar2|Nederlands Etymologisch Woordenboek]].)) //Wāre// betekent ‘waarborg’, //wāra// ‘verdrag, trouw’ en //vārar// ‘gelofte’. |
| | |
| Dat merk je als je woorden gaat bekijken die verwant zijn met het woordje //wār//, namelijk //wāre//, //wāra// en //vārar//.((De Vries, J. (1971), [[http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/waar2|Nederlands Etymologisch Woordenboek]].)) //Wāre// betekent ‘waarborg’, //wāra// ‘verdrag, trouw’ en //vārar// ‘gelofte’. | |
| |
| De //waarheid// spreken was voor oude Europeanen dus een officieel gebeuren. Wat je zegt, kunnen anderen horen. Daarom kunnen ze je er ook aan houden. | De //waarheid// spreken was voor oude Europeanen dus een officieel gebeuren. Wat je zegt, kunnen anderen horen. Daarom kunnen ze je er ook aan houden. |
| //Wāre//, //wāra// en //vārar// zijn alle drie afgeleid van //uer//, wat ‘vriendelijkheid’ of ‘vriendelijkheid bewijzen’ betekent. Het gebeuren dat //waarheid// is, speelt zich dus af tussen vrienden. Als vrienden echte vrienden zijn, zullen ze dat wat ze elkaar zeggen, nooit herroepen. | //Wāre//, //wāra// en //vārar// zijn alle drie afgeleid van //uer//, wat ‘vriendelijkheid’ of ‘vriendelijkheid bewijzen’ betekent. Het gebeuren dat //waarheid// is, speelt zich dus af tussen vrienden. Als vrienden echte vrienden zijn, zullen ze dat wat ze elkaar zeggen, nooit herroepen. |
| |
| Als je iets zegt, moet dat sowieso waar zijn. //Wort//, ‘woord’, komt van dezelfde stam als //wār// ‘waar’, namelijk //uer//.((De Vries, J. (1971), [[http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/woord1|Nederlands Etymologisch Woordenboek]])) | Als je iets zegt, moet dat sowieso waar zijn. //Wort//, ‘woord’, komt van dezelfde stam als //wār// ‘waar’, namelijk //uer//.((De Vries, J. (1971), [[http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/woord1|Nederlands Etymologisch Woordenboek]])) Woorden zijn voor onze voorouders dus pas woorden als er niet aan getornd kan worden. |
| | |
| Woorden zijn voor onze voorouders dus pas woorden als er niet aan getornd kan worden. | |
| |
| Er is een verband tussen //wort// en de woordjes //vratá// en //urvāta//. //Vratá// betekent ‘gelofte, bevel’ en //urvāta// ‘bepaling’. Woorden werden dus beschouwd als wetten. | Er is een verband tussen //wort// en de woordjes //vratá// en //urvāta//. //Vratá// betekent ‘gelofte, bevel’ en //urvāta// ‘bepaling’. Woorden werden dus beschouwd als wetten. |
| |
| |
| =====3. Emeth en dabar===== | =====3. Èmèth en davar===== |
| |
| Als je woorden kunt vertrouwen, kun je ook boeken vertrouwen. Eén boek is er in onze westerse cultuur altijd uit gesprongen. Dat boek werd “het Boek der boeken” genoemd. Wij kennen het als de Bijbel. | Als je woorden kunt vertrouwen, kun je ook boeken vertrouwen. Eén boek is er in onze westerse cultuur altijd uitgesprongen. Dat boek werd “het Boek der boeken” genoemd. Wij kennen het als de Bijbel. |
| |
| Het eerste en oudste deel van die Bijbel is oorspronkelijk in een niet-westerse taal geschreven. Het [[hethebreeuws|Hebreeuws]]. Het was een boek van de joden en heette bij hen de [[dehebreeuwsebijbel|Hebreeuwse Bijbel]]. | Het eerste en oudste deel van die Bijbel is oorspronkelijk in een niet-westerse taal geschreven. Het [[hethebreeuws|Hebreeuws]]. Het was een boek van de joden en heette bij hen de [[dehebreeuwsebijbel|Hebreeuwse Bijbel]]. |
| Wat zegt die Hebreeuwse Bijbel over waarheid? | Wat zegt die Hebreeuwse Bijbel over waarheid? |
| |
| Laten we eerst eens kijken naar het [[hethebreeuws|Hebreeuwse]] woord voor //waarheid//. Dat is //emeth//. Behalve //waarheid// betekent //emeth// ‘oprechtheid, betrouwbaarheid, zekerheid, vastheid, duur, veiligheid, geloof’. Veel van deze woordjes kwamen bij de bespreking van het Oudnederlandse //wār// al aan bod. Het woordje “geloof” is echter nieuw. | Laten we eerst eens kijken naar het [[hethebreeuws|Hebreeuwse]] woord voor //waarheid//. Dat is //èmèth//. Behalve //waarheid// betekent //èmèth// ‘oprechtheid, betrouwbaarheid, zekerheid, vastheid, duur, veiligheid, geloof’. Veel van deze woordjes kwamen bij de bespreking van het Oudnederlandse //wār// al aan bod. Het woordje “geloof” is echter nieuw. |
| |
| Tegenwoordig associëren we “geloof” niet meer met //waarheid//. “Geloof” heeft voor ons eerder met vage fantasieën te maken. Volgens de Hebreeuwse Bijbel is “geloven” echter iets dat je zeker weet. | Tegenwoordig associëren we “geloof” niet meer met //waarheid//. “Geloof” heeft voor ons eerder met vage fantasieën te maken. Volgens de Hebreeuwse Bijbel is “geloven” echter iets dat je zeker weet. |
| |
| Je weet het zeker omdat de wóórden waarop dit geloof gebaseerd is, betrouwbaar zijn. Het Hebreeuwse woordje voor “woord” is //dabar//. Naast “woord” betekent //dabar// ‘bevel, rechtsgeding, belofte’. Evenals //wort// is ook //dabar// dus een woord dat tegelijkertijd een wet is. | Je weet het zeker omdat de wóórden waarop dit geloof gebaseerd is, betrouwbaar zijn. Het Hebreeuwse woordje voor “woord” is //davar//. Naast “woord” betekent //davar// ‘bevel, rechtsgeding, belofte’. Evenals //wort// is ook //davar// dus een woord dat tegelijkertijd een wet is. |
| |
| //Dabar// betekent echter ook ‘gebeuren, zaak’. //Dabar// is een woord dat in dáden wordt omgezet en een záák wordt. //Dabar// is een woord dat iets schept. | //Davar// betekent echter ook ‘gebeuren, zaak’. //Davar// is een woord dat in dáden wordt omgezet en een záák wordt. //Davar// is een woord dat iets schept. |
| |
| In de Hebreeuwse Bijbel is //dabar// in eerste instantie iets dat [[isgoddood|God]] doet. | In de Hebreeuwse Bijbel is //davar// in eerste instantie iets dat [[isgoddood|God]] doet. God is volgens de Hebreeuwse Bijbel de Schepper. Hij schept iets door woorden te spreken. Er ontstaat dan iets wat met die woorden correspondeert. Hij zegt bijvoorbeeld //or//, ‘licht’, en er is ‘licht’. |
| | |
| God is volgens de Hebreeuwse Bijbel de Schepper. Hij schept iets door woorden te spreken. Er ontstaat dan iets wat met die woorden correspondeert. Hij zegt bijvoorbeeld //or//, ‘licht’, en er is ‘licht’. | |
| |
| Kort samengevat: | Kort samengevat: |
| In de eerste eeuw van onze jaartelling kreeg deze Hebreeuwse Bijbel een vervolg. Dit vervolg heet het [[degeschiedenisvanhethebreeuws#5.1. Het Nieuwe Testament|Nieuwe Testament]]. | In de eerste eeuw van onze jaartelling kreeg deze Hebreeuwse Bijbel een vervolg. Dit vervolg heet het [[degeschiedenisvanhethebreeuws#5.1. Het Nieuwe Testament|Nieuwe Testament]]. |
| |
| Het Nieuwe Testament is geschreven door joden die men “christenen” noemden, joden die geloofden dat hun volksgenoot [[wieisjezus|Jezus]] de belichaming van de Hebreeuwse Bijbel was. | Het Nieuwe Testament is geschreven door joden die men “christenen” noemde, joden die geloofden dat hun volksgenoot [[wieisjezus|Jezus]] de belichaming van de Hebreeuwse Bijbel was. |
| |
| Het Nieuwe Testament is een Grieks commentaar op die Hebreeuwse Bijbel. Met dit commentaar probeerden de schrijvers die Bijbel in het Griekse milieu te introduceren. Later voegden Griekse christenen dat commentaar toe aan de Hebreeuwse Bijbel. Zo ontstond wat wij tegenwoordig “De Bijbel” noemen. | Het Nieuwe Testament is een Grieks commentaar op die Hebreeuwse Bijbel. Met dit commentaar probeerden de schrijvers die Bijbel in het Griekse milieu te introduceren. Later voegden Griekse christenen dat commentaar toe aan de Hebreeuwse Bijbel. Zo ontstond wat wij tegenwoordig “De Bijbel” noemen. |
| |
| Die Bijbel werd eeuwenlang het “woord van de waarheid” genoemd. | Die Bijbel werd eeuwenlang het “woord der waarheid” genoemd. |
| |
| Eeuwen daarvoor dachten de Griekse [[http://nl.wikipedia.org/wiki/Filosoof|filosofen]] al na over de //waarheid//. Hun woord voor //waarheid// was //alèthés//. Volgens de //Pocket Greek Dictionary// van Langenscheidt betekent //alèthés// ‘waar, oprecht, echt’, maar ook ‘werkelijk, feitelijk’. | Eeuwen daarvoor dachten de Griekse [[http://nl.wikipedia.org/wiki/Filosoof|filosofen]] al na over de //waarheid//. Hun woord voor //waarheid// was //alèthés//. Volgens de //Pocket Greek Dictionary// van Langenscheidt betekent //alèthés// ‘waar, oprecht, echt’, maar ook ‘werkelijk, feitelijk’. |
| Later koppelde Johannes, één van de schrijvers van het Nieuwe Testament, het begrip //lógos// aan zijn volksgenoot Jezus. Daarmee verkondigde hij dat Jezus de //waarheid// belichaamt en daardoor alles en iedereen één kan maken. | Later koppelde Johannes, één van de schrijvers van het Nieuwe Testament, het begrip //lógos// aan zijn volksgenoot Jezus. Daarmee verkondigde hij dat Jezus de //waarheid// belichaamt en daardoor alles en iedereen één kan maken. |
| |
| Als vormend principe past de //lógos// goed bij het Hebreeuwse //dabar//, dat het scheppende Woord van God is. | Als vormend principe past de //lógos// goed bij het Hebreeuwse //davar//, dat het scheppende Woord van God is. |
| |
| //Dabar//, ‘woord’, is verwant met het woordje //dur//. //Dur// betekent ‘verblijf, woning’ en ook ‘cirkel’. Door het Woord kun je je hier op aarde thuisvoelen, leef je in een wereld die klopt. | //Davar//, ‘woord’, is verwant met het woordje //doer//. //Doer// betekent ‘verblijf, woning’ en ook ‘cirkel’. Door het Woord kun je je hier op aarde thuisvoelen, leef je in een wereld die klopt. |
| |
| Daarom konden latere christenen in dat Woord, in die Jezus, de [[wat is een stichter?|stichter]] van hun christelijke cultuur zien. Zo werd voor hen het geloof in de God van de Bijbel een feit. Een feit dat tot aan de [[http://nl.wikipedia.org/wiki/Franse_Revolutie|Franse revolutie]] nauwelijks betwijfeld werd. | Daarom konden latere christenen in dat Woord, in die Jezus, de [[wat is een stichter?|stichter]] van hun christelijke cultuur zien. Zo werd voor hen het geloof in de God van de Bijbel een feit. Een feit dat tot aan de [[http://nl.wikipedia.org/wiki/Franse_Revolutie|Franse Revolutie]] nauwelijks betwijfeld werd. |
| |
| |
| =====5. Waarheid volgens Nietzsche===== | =====5. Waarheid volgens Nietzsche===== |
| |
| De Franse revolutie bracht een nieuw soort mensen voort. Mensen voor wie het christelijk geloof een achterhaald, een [[watispremodern_modern_postmodern#4. Wat is premodern?|premodern]] verschijnsel was. [[watispremodern_modern_postmodern#3. Wat is modern?|Modern]] als ze waren geloofden ze nog wel in //waarheid//, maar dat was voor hen wetenschappelijke waarheid. | De Franse Revolutie bracht een nieuw soort mensen voort. Mensen voor wie het christelijk geloof een achterhaald, een [[watispremodern_modern_postmodern#4. Wat is premodern?|premodern]] verschijnsel was. [[watispremodern_modern_postmodern#3. Wat is modern?|Modern]] als ze waren geloofden ze nog wel in //waarheid//, maar dat was voor hen wetenschappelijke waarheid. |
| |
| [[http://nl.wikipedia.org/wiki/Friedrich_Nietzsche|Nietzsche]], de vader van het [[watispremodern_modern_postmodern#5. Wat is postmodern?|postmodernisme]] vond dat echter inconsequent. Volgens hem valt met het geloof in God ook het geloof in de //waarheid// in duigen. | [[http://nl.wikipedia.org/wiki/Friedrich_Nietzsche|Nietzsche]], de vader van het [[watispremodern_modern_postmodern#5. Wat is postmodern?|postmodernisme]] vond dat echter inconsequent. Volgens hem valt met het geloof in God ook het geloof in de //waarheid// in duigen. |
| De modernisten uit Nietzsches tijd snapten dat niet. Die hadden God uit hun cultuur verwijderd, maar dachten vervolgens dat ze door konden leven alsof er niets aan de hand was. | De modernisten uit Nietzsches tijd snapten dat niet. Die hadden God uit hun cultuur verwijderd, maar dachten vervolgens dat ze door konden leven alsof er niets aan de hand was. |
| |
| Volgens Nietzsche was God echter het hart van het systeem. Als je dat hart eruit haalt, valt het hele systeem echter uit elkaar. | Volgens Nietzsche was God echter het hart van het systeem. Als je dat hart eruit haalt, valt het hele systeem uit elkaar. |
| |
| In zijn aantekeningen, die in //Herwaardering van alle waarden// verzameld zijn, laat Nietzsche zien wat de consequenties zijn van het atheïsme, van het geloof dat God niet bestaat. | In zijn aantekeningen, die in //Herwaardering van alle waarden// verzameld zijn, laat Nietzsche zien wat de consequenties zijn van het atheïsme, van het geloof dat God niet bestaat. |
| Hoofdstuk 2 van het eerste boek van dat werk heet //De wil tot ‘waarheid’//. Waarheid met aanhalingstekens dus. Want zonder de God van de //waarheid// is het volgens Nietzsche ook afgelopen met de //waarheid// zelf. | Hoofdstuk 2 van het eerste boek van dat werk heet //De wil tot ‘waarheid’//. Waarheid met aanhalingstekens dus. Want zonder de God van de //waarheid// is het volgens Nietzsche ook afgelopen met de //waarheid// zelf. |
| |
| Als je niet gelooft in een Schepper Die jou en dat wat je denkt en waarneemt op elkaar afgestemd heeft, hoe kun je er dan zeker van zijn dat je hersenen en je zintuigen je niet bedriegen? | Als je niet gelooft in een Schepper die jou en dat wat je denkt en waarneemt op elkaar afgestemd heeft, hoe kun je er dan zeker van zijn dat je hersenen en je zintuigen je niet bedriegen? |
| |
| Logica is volgens Nietzsche geen feit maar een aanname. Wij nemen aan dat onze gedachten elkaar logisch opvolgen. Wij nemen aan dat de dingen in de wereld zich logisch voltrekken. Niet omdat dat zo is, maar omdat we anders niet kunnen leven. | Logica is volgens Nietzsche geen feit maar een aanname. Wij nemen aan dat onze gedachten elkaar logisch opvolgen. Wij nemen aan dat de dingen in de wereld zich logisch voltrekken. Niet omdat dat zo is, maar omdat we anders niet kunnen leven. |
| Door logisch te redeneren, voelen we ons in onze wereld op ons gemak. Daarbij helpt ons ons geheugen. In de chaos van het nieuwe zoeken wij ‘//iets bekends//’ waaraan wij ons kunnen ‘//vasthouden//’. ‘//Zodra ons in het nieuwe iets ouds wordt aangewezen zijn wij gerustgesteld//’.((Idem, aantekening 124.)) | Door logisch te redeneren, voelen we ons in onze wereld op ons gemak. Daarbij helpt ons ons geheugen. In de chaos van het nieuwe zoeken wij ‘//iets bekends//’ waaraan wij ons kunnen ‘//vasthouden//’. ‘//Zodra ons in het nieuwe iets ouds wordt aangewezen zijn wij gerustgesteld//’.((Idem, aantekening 124.)) |
| |
| We vergelijken het nieuwe met het oude en zoeken naar logische verbanden. Alles wat gebeurt, moet een oorzaak hebben, denken we. Er moet iets aan het werk zijn. Iemand aan het werk zijn.((Idem, aantekening 102.)) Zo, zegt Nietzsche, komen we op het idee dat er ‘//zielen//’ zijn.((Idem, aantekening 63.)) Ikjes, die je kunt onderscheiden van hun omgeving. | We vergelijken het nieuwe met het oude en zoeken naar logische verbanden. Alles wat gebeurt, moet een oorzaak hebben, denken we. Er moet iets aan het werk zijn, iemand aan het werk zijn.((Idem, aantekening 102.)) Zo, zegt Nietzsche, komen we op het idee dat er ‘//zielen//’ zijn.((Idem, aantekening 63.)) Ikjes, die je kunt onderscheiden van hun omgeving. |
| |
| Atheïsten hebben afgerekend met het “Grote Ik” van God, maar ze geloven nog wel in hun eigen ikjes. Die ikjes beschouwen ze als eenheden, afgeronde wereldjes, die niet met zichzelf in tegenspraak zijn, die zichzelf blijven, wat er om hen heen ook veranderd. Ik ben ik en jij bent jij, en dat is maar goed ook. Anders zou het een soepzootje zijn. | Atheïsten hebben afgerekend met het “Grote Ik” van God, maar ze geloven nog wel in hun eigen ikjes. Die ikjes beschouwen ze als eenheden, afgeronde wereldjes, die niet met zichzelf in tegenspraak zijn, die zichzelf blijven, wat er om hen heen ook verandert. Ik ben ik en jij bent jij, en dat is maar goed ook. Anders zou het een soepzootje zijn. |
| |
| Maar volgens Nietzsche ís de echte wereld nu juist een soepzootje. | Maar volgens Nietzsche ís de echte wereld nu juist een soepzootje. |
| =====6. Waarheid volgens Zerzan===== | =====6. Waarheid volgens Zerzan===== |
| |
| Volgens de anarchist [[http://nl.wikipedia.org/wiki/John_Zerzan|John Zerzan]] moeten we juist van die cultuur en die taal af. Volgens hem functioneren we zo belabberd omdát die cultuur en die taal er zijn. In zijn artikelen [[http://verbodengeschriften.nl/html/taaloorsprongenbetekenis.html|Taal: oorsprong en betekenis]] en [[http://verbodengeschriften.nl/html/draaienopleegte..html|Draaien op leegte]] verduidelijkt hij zijn visie. | Volgens de anarchist [[http://nl.wikipedia.org/wiki/John_Zerzan|John Zerzan]] moeten we juist van die cultuur en die taal af. Volgens hem functioneren we zo belabberd omdát die cultuur en die taal er zijn. In zijn artikelen [[http://verbodengeschriften.nl/html/taaloorsprongenbetekenis.html|Taal: oorsprong en betekenis]] en [[http://www.verbodengeschriften.nl/html/draaienopleegte.html|Draaien op leegte]] verduidelijkt hij zijn visie. |
| |
| 30.000 jaar geleden, toen onze voorouders abstracte tekens in grotten kerfden, ging het volgens hem mis. 20.000 jaar daarna volgde de [[http://nl.wikipedia.org/wiki/Neolithische_revolutie|agrarische revolutie]] en niet lang daarna barstte het van de culturele symboliek. We gingen dieren temmen, we verbouwden de grond, bedachten het schrift, begonnen te tellen, legden de geschiedenis vast, organiseerden onze godsdiensten en verdeelden de arbeidstaken die we vroeger in ons eentje deden. | 30.000 jaar geleden, toen onze voorouders abstracte tekens in grotten kerfden, ging het volgens hem mis. 20.000 jaar daarna volgde de [[http://nl.wikipedia.org/wiki/Neolithische_revolutie|agrarische revolutie]] en niet lang daarna barstte het van de culturele symboliek. We gingen dieren temmen, we verbouwden de grond, bedachten het schrift, begonnen te tellen, legden de geschiedenis vast, organiseerden onze godsdiensten en verdeelden de arbeidstaken die we vroeger in ons eentje deden. |
| De “verdinging” heeft ons krachteloos gemaakt. We zijn nu slechts onderdeeltjes van een maatschappelijke machine. Als ménsen kunnen we niet meer leven en we troosten ons voor dit gemis door van alles te kopen. | De “verdinging” heeft ons krachteloos gemaakt. We zijn nu slechts onderdeeltjes van een maatschappelijke machine. Als ménsen kunnen we niet meer leven en we troosten ons voor dit gemis door van alles te kopen. |
| |
| In zijn artikel //Taal: oorsprong en betekenis// haalt Zerzan twee Bijbelverhalen aan: het verhaal over de [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Gen+11%3A1-9&id18=1&l=nl&set=10|spraakverwarring]] en het verhaal over de [[http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Gen+2%3A4-3%3A24&id17=1&l=nl&set=10|verdrijving uit het paradijs]] | In zijn artikel //Taal: oorsprong en betekenis// haalt Zerzan twee Bijbelverhalen aan: het verhaal over de [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=11&cs-versnummer-3=1-9&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken&search=Zoeken|spraakverwarring]] en het verhaal over de [[http://www.naardensebijbel.nl/?search-class=DB_CustomSearch_Widget-db_customsearch_widget&widget_number=preset-default&-0=vers&cs-booknr-1=1&cs-bijbelhoofdstuk-2=3&cs-versnummer-3=&cs-bijbelvers_v1-4=&search=Zoeken|verdrijving uit het paradijs]] |
| |
| Het verhaal over de spraakverwarring gaat volgens Zerzan over de teloorgang van de directe communicatie. Die communicatie noemt Zerzan, de [[http://en.wikipedia.org/wiki/Adamic_language|lingua Adamica]], de “echte” taal die nog uitdrukking gaf aan de rechtstreekse betekenis van de verschijnselen. Wij, mensen, verlangen daarnaar terug. | Het verhaal over de spraakverwarring gaat volgens Zerzan over de teloorgang van de directe communicatie. Die communicatie noemt Zerzan, de [[http://en.wikipedia.org/wiki/Adamic_language|Lingua Adamica]], de “echte” taal die nog uitdrukking gaf aan de rechtstreekse betekenis van de verschijnselen. Wij, mensen, verlangen daarnaar terug. |
| |
| Maar sinds we symbolisch zijn gaan denken, zijn we elkaar en de wereld om ons heen kwijtgeraakt. | Maar sinds we symbolisch zijn gaan denken, zijn we elkaar en de wereld om ons heen kwijtgeraakt. |
| Die van [[http://nl.wikipedia.org/wiki/Pygmee%C3%ABn|pygmeeën]] bijvoorbeeld. Pygmeeën snappen niets van hun Bantoeburen en hun besef van goed en kwaad. Niet omdat het “slechtere mensen” zouden zijn, maar omdat ze nog niet bedorven zijn door de culturele bagage van hun medemensen. | Die van [[http://nl.wikipedia.org/wiki/Pygmee%C3%ABn|pygmeeën]] bijvoorbeeld. Pygmeeën snappen niets van hun Bantoeburen en hun besef van goed en kwaad. Niet omdat het “slechtere mensen” zouden zijn, maar omdat ze nog niet bedorven zijn door de culturele bagage van hun medemensen. |
| |
| Zerzan beschouwt deze pygmeeën en hun medejagers-verzamelaars als de resten van de mensheid zoals ze volgens hem eens is geweest. De mensheid die in het paradijs leefde en de lingua Adamica sprak. | Zerzan beschouwt deze pygmeeën en hun medejagers-verzamelaars als de resten van de mensheid zoals ze volgens hem eens is geweest. De mensheid die in het paradijs leefde en de Lingua Adamica sprak. |
| |
| Hoe “beschaafder” mensen werden, hoe verder ze zich van dat paradijs en die paradijselijke communicatie af ontwikkelden. Ook het postmodernisme biedt hier geen oplossing. Volgens Zerzan blijven de postmoderne filosofen maar met taal bezig. En tegelijkertijd verliezen steeds meer stedelingen er hun belangstelling voor. Ze krijgen namelijk zoveel leugens voorgeschoteld dat ze er geen zin meer in hebben. | Hoe “beschaafder” mensen werden, hoe verder ze zich van dat paradijs en die paradijselijke communicatie af ontwikkelden. Ook het postmodernisme biedt hier geen oplossing. Volgens Zerzan blijven de postmoderne filosofen maar met taal bezig. En tegelijkertijd verliezen steeds meer stedelingen er hun belangstelling voor. Ze krijgen namelijk zoveel leugens voorgeschoteld dat ze er geen zin meer in hebben. |
| * [[premodern_modern_postmodern|Premodern, modern, postmodern]] | * [[premodern_modern_postmodern|Premodern, modern, postmodern]] |
| * [[watispremodern_modern_postmodern|Wat is premodern, wat is modern, wat is postmodern?]] | * [[watispremodern_modern_postmodern|Wat is premodern, wat is modern, wat is postmodern?]] |
| |
| |